Rüçhan Hakkı Nedir?
  • YARIM ALTIN
    7.965,00
    % 0,28
  • AMERIKAN DOLARI
    32,3824
    % 0,18
  • € EURO
    35,0243
    % -0,20
  • £ POUND
    40,9824
    % 0,19
  • ¥ YUAN
    4,4845
    % 0,17
  • РУБ RUBLE
    0,3501
    % 0,22
  • /TL
    %
  • BIST 100
    9.087,81
    % 0,09

Rüçhan Hakkı Nedir?

Rüçhan Hakkı Nedir?

Şirketler tarafından yeni pay senedi çıkararak yani bedelli sermaye artırımına karar verilmesi durumunda söz konusu olan rüçhan hakkı nedir? Bu hak nasıl kullanılır? Gibi sorular çok merak edilen konular arasında yer alıyor.

Rüçhan hakkı, en basit tanımı ile sermaye artırımı söz konusu olduğunda, hisse alımında sermayedar olanlara öncelik tanınması şeklinde tanımlanabilir. Kelime anlamı olarak da rüçhan hakkı, öncelik hakkı anlamına gelmektedir. Bu hak sayesinde bir şirkette hissesi bulunan ortak, bedelli sermaye artırımı için karar verilmesi sonrasında hisselerden öncelikli alım hakkına sahip olur.

Rüçhan Hakkı Konusunda Merak Edilenler Nelerdir?

Hisse alımı konusunda sermayedarlara öncelik tanınmasını ifade eden Rüçhan hakkı, yeni pay senedi çıkararak yani bir diğer ifadeyle bedelli sermaye artırımına karar verilmesi durumunda ortaya çıkan bir haktır ve mevcut sermayedarlara öncelik tanınmasını içerir.

Rüçhan hakkına sahip olan hisse sahipleri, kendileri bu hakkı kullanarak hisse alabilecekleri gibi yasal koşul ve süreçlere uyarak bu haklarını başka birine devretme hakkına da sahiptirler. Bu hak, mevcut hisselerin belirli oranlar dahilinde bölündüğünü gösteren pay senetleri üzerinden alınarak kullanılabilir.

Rüçhan Hakkı Nedir?
Rüçhan Hakkı Nedir?

Rüçhan Hakkı Nasıl Kullanılır?

Bu hakkın kullanılması esas olarak hisse ve kar oranları üzerinden mümkün olur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 461. maddesinde rüçhan hakkı “Her pay sahibi, yeni çıkarılan payları, mevcut paylarının sermayeye oranına göre, alma hakkını haizdir” hükmü ile düzenlenmiştir.

Adı geçen madde düzenlemesine göre rüçhan hakkının pay sahiplerince kullanılabilmesine dair esaslar, yönetim kurulunca alınacak karar doğrultusunda belirlenir ve yine bu karar ile hakkı kullanabilecek pay sahiplerine asgari yani en az 15 günlük bir süre tanınır. Ayrıca bu husus ilan da edilir.

Rüçhan hakkı, bu hakkı kullanmak isteyen pay sahibinin tek taraflı bir irade beyanıyla gerçekleşir. Genel kurulca bu hak konusunda bir sınırlandırma kararı alınmamışsa, şirket tarafından bu pay sahibinin beyanın kabulü gerekir. Bu hakkın kullanımı şirket yönetim kurulu tarafından haklı yasal sebepler dışında önlenmeye çalışılırsa, hisse alma yani rüçhan hakkı sahibi olan paydaş, dava yoluyla rüçhan hakkının korunmasını isteyebilir.

Rüçhan Hakkı Sınırlandırılabilir mi?

Rüçhan hakkına sahip olan bir paydaşın bu hakkı ancak haklı nedenlerin bulunması durumunda ve sermayenin en az % 60’nın olumlu oyu ile sınırlandırabilir ya da kaldırılabilir.

Rüçhan Hakkı Kullanılmak Zorunda mıdır?

Rüçhan hakkı kısıtlanmamış olsa bile, bu hakkın kullanımı zorunlu değildir. Bu hakkı kullanabilecek pay sahibi, hakkını kullanmak yerine dilerse;

  • Rüçhan hakkını devredebilir ya da
  • Rüçhan hakkını kupon pazarında satabilir.

Rüçhan hakkı kupon pazarında, bu hak o hissenin kısaltmasının yanında R kodu ile gösterilir. Kupon pazarında, on beş ile altmış gün arasında rüçhan hakkının alınabilmesi mümkündür.

Rüçhan Hakkı Kullanımı Aşamaları Nelerdir?

Rüçhan hakkından bahsedilebilmesi için öncelikle, şirket tarafından yeni pay senedi çıkararak yani başka bir deyişle bedelli sermaye artırımına karar verilmesi gereklidir. Bu karar sonrasında mevcut paylar üzerinden rüçhan hakkına sahip olanlar belirlenir ve bu hakka sahip olan paydaşların bu haklarını kullanıp kullanmayacakları hususu tespit edilir.

Bu aşamada bu hakka sahip olan paydaş, rüçhan hakkını kendisi kullanarak bedeli karşılığı alım hakkına sahip olduğu yeni hisseleri alabileceği gibi dilerse sahip olduğu rüçhan hakkını devredebilir ya da kupon pazarında bu hakkını süresi içinde satabilir.

Rüçhan Hakkı Kullanım Süresi Ne Kadardır?

Rüçhan hakkı kullanım süresi için, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 461. maddesinin üçüncü fıkrasına göre en az 15 gün süre verilmesi zorunludur. Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen esaslara göre bu hakkın kullanımında maksimum süre ise 60 gün olarak tespit edilmiştir. Yani, rüçhan hakkı kullanabilecek pay sahibi, bu hakkını 15 gün ile 60 gün arasında kullanmak zorundadır.